Do Bemol Majör Dizisi
- Do bemol (C♭) sesinden başlayıp, 3 tam aralık + 1 yarım aralık + 1 tam ses + 3 tam aralık + 1 yarım aralıktan oluşan diziye do bemol majör dizi denir.Not: 3 tam aralık Cb-Db-Eb, 1 yarım aralık eklenince Cb-Db-Eb-Fb, 1 tam ses Fb-Gb, 3 tam aralık Gb-Ab-Bb, 1 yarım aralık eklenince Gb-Ab-Bb-Cb.
- Dizide ilk yarım ses aralığı Mi bemol (E♭) - Fa bemol (F♭), ikinci yarım ses aralığı Si bemol (B♭) - Do bemol (C♭) notalarıdır.
- Do bemol majör dizi sesleri ile seslerin üzerine kurulan akor'lardan oluşan ve Do bemol sesinde karar veren şarkılar do bemol majör ton'undadır.
- Do bemol majör ton'u, donanımında portede 3. çizgide bulunan si bemol (B♭), 4. aralıkta bulunan mi bemol (E♭), 2. aralıkta bulunan la bemol (A♭), 4. çizgide bulunan Re bemol (D♭), 2. çizgide bulunan Sol bemol (G♭), 3. aralıkta bulunan Do bemol (C♭) ve 1. aralıkta bulunan Fa bemol (F♭) değiştirici işaretlerini alır.
Not: Fa bemol alan donanımda, bemol değiştirici işaretinin, portede 5. çizgide bulunan fa notasına koyulduğu nota yazımlarının da olduğu bilinmelidir.
Piyano üzerinde Do bemol Majör ve La bemol minör dizisi:
Majör diziler, aralarında tam ses bulunan, iki tane tam dörtlü aralıktan oluşurlar. Yukarıdaki resimde Cb-Db-Eb-Fb notaları "Cb majör tetrakord" olarak isimlendirilir. Cb-Fb aralığı tam 4'lü ses aralığıdır. Gb-Ab-Bb-Cb "Gb majör tetrakord" olarak isimlendirilir. Gb-Cb aralığı tam 4'lü ses aralığıdır. Alt tetrakord'un Fb sesinde sona erdiği, üst tetrakord'un Gb sesinden başladığı resimde görülmelidir. Fb ve Gb sesleri arası 1 tam sestir.
Not: Üst tetrakord, Gb majör dizisinin ilk dört notasıdır. Do bemol majör dizisinin içinde, Gb majör dizisinin de bulunduğu söylenebilir. Cb majör dizisi Cb-Db-Eb olarak 1 oktavı aştığında, Gb majör dizisinin ilk 6 notasının (Gb-Ab-Bb-Cb-Db-Eb) Cb majör dizisi içinde bulunduğu görülmelidir. Gb majör dizisi donanımda Si bemol (B♭), Mi bemol (E♭), La bemol (A♭), Re bemol (D♭), Sol bemol (G♭) ve Do bemol (C♭) değiştirici işareti aldığından, Cb majör dizisi içindeki fa bemol notası (F♭), 7. nota olarak Gb majör dizisine eklenemez.
Porte üzerinde 1 oktav (8 ses) Do bemol Majör dizisi:
Cb majör dizisinde Cb notasına göre aralıklar:
Cb-Db : İkili (1 tam ses)
Cb-Eb : Büyük Üçlü (2 tam ses)
Cb-Fb : Tam dörtlü (2 tam ses + 1 yarım ses)
Cb-Gb : Tam Beşli (3 tam ses + 1 yarım ses)
Cb-Ab : Büyük Altılı (4 tam ses + 1 yarım ses)
Cb-Bb : Yedili (5 tam ses + 1 yarım ses)
Cb-Cb : Sekizli (5 tam ses + 2 yarım ses) (6 tam ses)
Do bemol majör dizisi, portenin alt tarafında bulunan Do bemol (C♭) notasından başlar. Do bemol notası dizinin karar sesidir ve 1. derece olarak isimlendirilir. Tiz tarafa doğru sırası ile notalar, birinci dereceden sekizinci dereceye kadar derecelendirilir. Bir oktav tiz tarafta bulunan do bemol notasının derecesi, üstüne çizgi konularak yine 1. derece olarak isimlendirilebilir. Oktavı aşan dizi dereceleri, üstüne çizgi konularak sırası ile yine 1. , 2., ... derece olarak, 1. derece do bemol notasının pes tarafında olan dizi dereceleri, pes tarafa doğru altına çizgi konularak 7. , 6. ... olarak isimlendirilebilir.
Doğal La Bemol Minör Dizisi
- Do bemol majör dizisinin, ilgili minör dizisidir. Do bemol majör dizisinin, pes veya tiz tarafında, 6. derecesi üzerine kurulan dizidir. Pes tarafta bulunan dizinin, Do bemol notasının 1,5 ses pes tarafında olduğu da söylenebilir.- La bemol (A♭) sesinden başlayıp, 2 tam aralık + 1 yarım aralık + 1 tam ses + 2 tam aralık + 1 yarım aralık + 2 tam sesten oluşan diziye la bemol minör dizi denir.
Not: 2 tam aralık Ab-Bb, 1 yarım aralık eklenince Ab-Bb-Cb , 1 tam ses Cb-Db, 2 tam aralık Db-Eb, bir yarım aralık eklenince Db-Eb-Fb, 2 tam ses Fb-Gb-Ab.
- Dizide ilk yarım ses aralığı Bb-Cb, ikinci yarım ses aralığı Eb-Fb notalarıdır.
- La bemol minör dizi sesleri ile seslerin üzerine kurulan akor'lardan oluşan ve la bemol sesinden karar veren şarkılar la bemol minör ton'undadır.
- Do bemol majör ton'u ile aynı donanımı kullanır ve si bemol (B♭), mi bemol (E♭), la bemol (A♭), re bemol (D♭), sol bemol (G♭), do bemol (C♭) ile fa bemol (F♭) değiştirici işaretlerini alır.
Doğal La bemol minör dizisi:
La bemol doğal minör dizisinde Ab notasına göre aralıklar:
Ab-Bb : İkili (1 tam ses)
Ab-Cb : Küçük Üçlü (1 tam ses + 1 yarım ses)
Ab-Db : Tam dörtlü (2 tam ses + 1 yarım ses)
Ab-Eb : Tam Beşli (3 tam ses + 1 yarım ses)
Ab-Fb : Küçük Altılı (3 tam ses + 2 yarım ses) (4 tam ses)
Ab-Gb : Küçük Yedili (5 tam ses)
Ab-Ab : Sekizli (6 tam ses)
La bemol minör dizisi, portenin alt tarafında bulunan La bemol (A♭) notasından başlar. Portede 2. aralıkta bulunan La bemol (A♭) notasından da başlayabilir. La bemol notası dizinin karar sesidir ve 1. derece olarak isimlendirilir. Tiz tarafa doğru sırası ile notalar birinci dereceden, sekizinci dereceye kadar isimlendirilir. Oktavı aşan ve 1. derecenin pes tarafında olan notalar, do bemol majör dizisinde olduğu gibi altına veya üstüne çizgi konularak derecelendirilebilir.
Armonik La Bemol minör Dizisi: Doğal La bemol minör dizisinin 7. derecesinin diyez (♯) alarak yarım ses tizleşmesi ile oluşan yeni dizidir. Doğal la bemol minör dizisindeki La bemol (A♭) - Sol bemol (G♭) küçük 7'li aralığı, La bemol (A♭) - Sol natural (G♮) büyük 7'li aralığına dönüşür.
Armonik La bemol minör dizisi:
Melodik La Bemol minör Dizisi: Doğal La bemol minör dizisinin 6. ve 7. derecelerinin diyez (♯) alarak yarım ses tizleşmesi ile oluşan yeni dizidir. Çıkıcı dizide, doğal la bemol minör dizisindeki La bemol (A♭) - Fa bemol (F♭) küçük altılı aralığı, La bemol (A♭) - Fa natural (F♮) büyük altılı aralığına; La bemol (A♭) - Sol bemol (G♭) küçük 7'li aralığı, La bemol (A♭) - Sol natural (G♮) büyük 7'li aralığına dönüşür. İnici dizide diyez alan 6. ve 7. dereceler natural(♮) işareti alarak doğal hallerine dönerler. F bemol notası diyez aldığında yarım ses tiz'leşir ve F natural(♮) haline döner. Aynı şekilde, G bemol notası diyez aldığında yarım ses tiz'leşir ve G natural(♮) haline döner. İnici dizide natural(♮) olan F ve G notalarının bemol'e döndüğünü hatırlatmak için, portede, önlerine F bemol ve G bemol değiştirici işaretleri konulabilir. 6. ve 7. derecenin yanlarında bulunan natural (♮) işareti, fa ve sol notalarının donanımda olduğu gibi, doğal halleri olan Fa bemol ve Sol bemol notalarına dönmesini istemesindendir. Hatırlatma amaçlı konulan değiştirici işaretler, tüm nota yazımlarında karşınıza çıkmayabilir. Donanım dışında notalara konulan değiştirici işaretlerin, değiştirici işaret konulan ölçü içinde geçerli olduğu bilinmelidir.
Çıkıcı ve inici Melodik La bemol minör dizisi:
Do Bemol Majör Aralık Çalışmaları (PDF):
Aralıkların duyum etkisi bütün tonlar için birbirine çok benzerdir. Bu yüzden aralıklar önce notaları ile, daha sonra derece numaraları ile okunabilir. Notaların altına derece numaraları eklenebilir. Bütün tonlar için derece numaralarının değişmeyeceği unutulmamalıdır.
Cb majör aralık çalışmaları (PDF):
Yorumlar
Yorum Gönder