Mi Majör Dizisi
- Mi (E) sesinden başlayıp, 3 tam aralık + 1 yarım aralık + 1 tam ses + 3 tam aralık + 1 yarım aralıktan oluşan diziye mi majör dizi denir.Not: 3 tam aralık E-F#-G#, 1 yarım aralık eklenince E-F#-G#-A, 1 tam ses A-B, 3 tam aralık B-C#-D#, 1 yarım aralık eklenince B-C#-D#-E.
- Dizide ilk yarım ses aralığı Sol diyez (G♯) - La (A), ikinci yarım ses aralığı Re diyez (D♯) - Mi (E) notalarıdır.
- Mi majör dizi sesleri ile seslerin üzerine kurulan akor'lardan oluşan ve mi sesinde karar veren şarkılar mi majör ton'undadır.
- Mi majör ton'u, donanımında portede 5. çizgide bulunan Fa diyez (F♯), portede 3. aralıkta bulunan Do diyez (C♯), portenin üst tarafında bulunan Sol diyez (G♯) ve portede 4. çizgide bulunan Re diyez (D♯) değiştirici işaretlerini alır.
Piyano üzerinde Mi Majör ve Do diyez minör dizisi:
Majör diziler, aralarında tam ses bulunan, iki tane tam dörtlü aralıktan oluşurlar. Yukarıdaki resimde E-F#-G#-A notaları "E majör tetrakord" olarak isimlendirilir. E-A aralığı tam 4'lü ses aralığıdır. B-C#-D#-E notaları "B majör tetrakord" olarak isimlendirilir. B-E aralığı tam 4'lü ses aralığıdır. Alt tetrakord'un A sesinde sona erdiği, üst tetrakord'un B sesinden başladığı resimde görülmelidir. A ve B sesleri arası 1 tam sestir.
Not: Üst tetrakord, B majör dizisinin ilk dört notasıdır. E majör dizisinin içinde, B majör dizisinin de bulunduğu söylenebilir. E majör dizisi E-F#-G# olarak 1 oktavı aştığında, B majör dizisinin ilk 6 notasının (B-C#-D#-E-F#-G#) E majör dizisi içinde bulunduğu görülmelidir. B majör dizisi donanımda Fa diyez (F♯), Do diyez (C♯), Sol diyez (G♯), Re diyez (D♯) ve La diyez (A♯) değiştirici işaretlerini aldığından, E majör dizisi içindeki natural la notası (A♮), 7. nota olarak B majör dizisine eklenemez.
Porte üzerinde 1 oktav (8 ses) E Majör dizisi:
E majör dizisinde E notasına göre aralıklar:
E-F# : İkili (1 tam ses)
E-G# : Büyük Üçlü (2 tam ses)
E-A : Tam dörtlü (2 tam ses + 1 yarım ses)
E-B : Tam Beşli (3 tam ses + 1 yarım ses)
E-C# : Büyük Altılı (4 tam ses + 1 yarım ses)
E-D# : Yedili (5 tam ses + 1 yarım ses)
E-E : Sekizli (5 tam ses + 2 yarım ses) (6 tam ses)
Mi majör dizisi, portede 1. çizgide bulunan Mi (E) notasından başlar. Mi notası dizinin karar sesidir ve 1. derece olarak isimlendirilir. Tiz tarafa doğru sırası ile notalar, birinci dereceden sekizinci dereceye kadar derecelendirilir. Bir oktav tiz tarafta bulunan mi notasının derecesi, üstüne çizgi konularak yine 1. derece olarak isimlendirilebilir. Oktavı aşan dizi dereceleri, üstüne çizgi konularak sırası ile yine 1. , 2., ... derece olarak, 1. derece mi notasının pes tarafında olan dizi dereceleri, pes tarafa doğru altına çizgi konularak 7. , 6. ... olarak isimlendirilebilir.
Doğal Do Diyez Minör Dizisi
- Mi majör dizisinin, ilgili minör dizisidir. E majör dizisinin, pes veya tiz tarafında, 6. derecesi üzerine kurulan dizidir. Pes tarafta bulunan dizinin, Mi notasının 1,5 ses pes tarafında olduğu da söylenebilir.- Do diyez (C♯) sesinden başlayıp, 2 tam aralık + 1 yarım aralık + 1 tam ses + 2 tam aralık + 1 yarım aralık + 2 tam sesten oluşan diziye do diyez minör dizi denir.
Not: 2 tam aralık C#-D#, 1 yarım aralık eklenince C#-D#-E , 1 tam ses E-F#, 2 tam aralık F#-G#, bir yarım aralık eklenince F#-G#-A, 2 tam ses A-B-C#.
- Dizide ilk yarım ses aralığı D#-E, ikinci yarım ses aralığı G#-A notalarıdır.
- Do diyez minör dizi sesleri ile seslerin üzerine kurulan akor'lardan oluşan ve do diyez sesinden karar veren şarkılar do diyez minör ton'undadır.
- Mi majör ton'u ile aynı donanımı kullanır ve Fa diyez (F♯), Do diyez (C♯), Sol diyez (G♯) ile Re diyez (D♯) değiştirici işaretlerini alır.
Doğal Do diyez minör dizisi:
Do diyez doğal minör dizisinde C# notasına göre aralıklar:
C#-D# : İkili (1 tam ses)
C#-E : Küçük Üçlü (1 tam ses + 1 yarım ses)
C#-F# : Tam dörtlü (2 tam ses + 1 yarım ses)
C#-G# : Tam Beşli (3 tam ses + 1 yarım ses)
C#-A : Küçük Altılı (3 tam ses + 2 yarım ses) (4 tam ses)
C#-B : Küçük Yedili (5 tam ses)
C#-C# : Sekizli (6 tam ses)
Do diyez minör dizisi, portenin alt tarafında bulunan Do diyez (C♯) notasından başlar. Do diyez notası dizinin karar sesidir ve 1. derece olarak isimlendirilir. Tiz tarafa doğru sırası ile notalar birinci dereceden, sekizinci dereceye kadar isimlendirilir. Oktavı aşan ve 1. derecenin pes tarafında olan notalar, mi majör dizisinde olduğu gibi altına veya üstüne çizgi konularak derecelendirilebilir.
Armonik Do Diyez minör Dizisi: Doğal Do diyez minör dizisinin 7. derecesinin diyez (♯) alarak yarım ses tizleşmesi ile oluşan yeni dizidir. Doğal do diyez minör dizisindeki Do# (C♯) - Si (B) küçük 7'li aralığı, Do# (C♯) - Si# (B♯) büyük 7'li aralığına dönüşür.
Armonik Do diyez minör dizisi:
Melodik Do Diyez minör Dizisi: Doğal Do diyez minör dizisinin 6. ve 7. derecelerinin diyez (♯) alarak yarım ses tizleşmesi ile oluşan yeni dizidir. Çıkıcı dizide, doğal do diyez minör dizisindeki Do# (C♯) - La (A) küçük altılı aralığı, Do# (C♯) - La# (A♯) büyük altılı aralığına; Do# (C♯) - Si (B) küçük 7'li aralığı, Do# (C♯) - Si# (B♯) büyük 7'li aralığına dönüşür. İnici dizide diyez alan 6. ve 7. dereceler natural(♮) işareti alarak doğal hallerine dönerler.
Çıkıcı ve inici Melodik Do diyez minör dizisi:
Mi Majör Aralık Çalışmaları (PDF):
Aralıkların duyum etkisi bütün tonlar için birbirine çok benzerdir. Bu yüzden aralıklar önce notaları ile, daha sonra derece numaraları ile okunabilir. Notaların altına derece numaraları eklenebilir. Bütün tonlar için derece numaralarının değişmeyeceği unutulmamalıdır.
E majör aralık çalışmaları (PDF):
Yorumlar
Yorum Gönder