Si Bemol Majör Dizisi
- Si bemol (B♭) sesinden başlayıp, 3 tam aralık + 1 yarım aralık + 1 tam ses + 3 tam aralık + 1 yarım aralıktan oluşan diziye si bemol majör dizi denir.Not: 3 tam aralık Bb-C-D, 1 yarım aralık eklenince Bb-C-D-Eb, 1 tam ses Eb-F, 3 tam aralık F-G-A, 1 yarım aralık eklenince F-G-A-Bb.
- Dizide ilk yarım ses aralığı Re (D) - Mi bemol (E♭), ikinci yarım ses aralığı La (A) - Si bemol (B♭) notalarıdır.
- Si bemol majör dizi sesleri ile seslerin üzerine kurulan akor'lardan oluşan ve Si bemol sesinde karar veren şarkılar si bemol majör ton'undadır.
- Si bemol majör ton'u, donanımında portede 3. çizgide bulunan si bemol (B♭) ve 4. aralıkta bulunan mi bemol (E♭) değiştirici işaretlerini alır.
Piyano üzerinde Si bemol Majör ve Sol minör dizisi:
Majör diziler, aralarında tam ses bulunan, iki tane tam dörtlü aralıktan oluşurlar. Yukarıdaki resimde Bb-C-D-Eb notaları "Bb majör tetrakord" olarak isimlendirilir. Bb-Eb aralığı tam 4'lü ses aralığıdır. F-G-A-Bb "F majör tetrakord" olarak isimlendirilir. F-Bb aralığı tam 4'lü ses aralığıdır. Alt tetrakord'un Eb sesinde sona erdiği, üst tetrakord'un F sesinden başladığı resimde görülmelidir. Eb ve F sesleri arası 1 tam sestir.
Not: Üst tetrakord, F majör dizisinin ilk dört notasıdır. Si bemol majör dizisinin içinde, F majör dizisinin de bulunduğu söylenebilir. Bb majör dizisi Bb-C-D olarak 1 oktavı aştığında, F majör dizisinin ilk 6 notasının (F-G-A-Bb-C-D) Bb majör dizisi içinde bulunduğu görülmelidir. F majör dizisi donanımda sadece Si bemol (B♭) değiştirici işareti aldığından, Bb majör dizisi içindeki mi bemol notası (E♭), 7. nota olarak F majör dizisine eklenemez.
Porte üzerinde 1 oktav (8 ses) Si bemol Majör dizisi:
Bb majör dizisinde Bb notasına göre aralıklar:
Bb-C : İkili (1 tam ses)
Bb-D : Büyük Üçlü (2 tam ses)
Bb-Eb : Tam dörtlü (2 tam ses + 1 yarım ses)
Bb-F : Tam Beşli (3 tam ses + 1 yarım ses)
Bb-G : Büyük Altılı (4 tam ses + 1 yarım ses)
Bb-A : Yedili (5 tam ses + 1 yarım ses)
Bb-Bb : Sekizli (5 tam ses + 2 yarım ses) (6 tam ses)
Si bemol majör dizisi, portenin alt tarafında bulunan Si bemol (B♭) notasından başlar. Si bemol notası dizinin karar sesidir ve 1. derece olarak isimlendirilir. Tiz tarafa doğru sırası ile notalar, birinci dereceden sekizinci dereceye kadar derecelendirilir. Bir oktav tiz tarafta bulunan si bemol notasının derecesi, üstüne çizgi konularak yine 1. derece olarak isimlendirilebilir. Oktavı aşan dizi dereceleri, üstüne çizgi konularak sırası ile yine 1. , 2., ... derece olarak, 1. derece si bemol notasının pes tarafında olan dizi dereceleri, pes tarafa doğru altına çizgi konularak 7. , 6. ... olarak isimlendirilebilir.
Doğal Sol Minör Dizisi
- Si bemol majör dizisinin, ilgili minör dizisidir. Si bemol majör dizisinin, pes veya tiz tarafında, 6. derecesi üzerine kurulan dizidir. Pes tarafta bulunan dizinin, Si bemol notasının 1,5 ses pes tarafında olduğu da söylenebilir.- Sol (G) sesinden başlayıp, 2 tam aralık + 1 yarım aralık + 1 tam ses + 2 tam aralık + 1 yarım aralık + 2 tam sesten oluşan diziye sol minör dizi denir.
Not: 2 tam aralık G-A, 1 yarım aralık eklenince G-A-Bb , 1 tam ses Bb-C, 2 tam aralık C-D, bir yarım aralık eklenince C-D-Eb, 2 tam ses Eb-F-G.
- Dizide ilk yarım ses aralığı A-Bb, ikinci yarım ses aralığı D-Eb notalarıdır.
- Sol minör dizi sesleri ile seslerin üzerine kurulan akor'lardan oluşan ve sol sesinden karar veren şarkılar sol minör ton'undadır.
- Si bemol majör ton'u ile aynı donanımı kullanır ve si bemol (B♭) ile mi bemol (E♭) değiştirici işaretlerini alır.
Doğal Sol minör dizisi:
Sol doğal minör dizisinde G notasına göre aralıklar:
G-A : İkili (1 tam ses)
G-Bb : Küçük Üçlü (1 tam ses + 1 yarım ses)
G-C : Tam dörtlü (2 tam ses + 1 yarım ses)
G-D : Tam Beşli (3 tam ses + 1 yarım ses)
G-Eb : Küçük Altılı (3 tam ses + 2 yarım ses) (4 tam ses)
G-F : Küçük Yedili (5 tam ses)
G-G : Sekizli (6 tam ses)
Sol minör dizisi, portede 2. çizgide bulunan Sol (G) notasından başlar. 1 oktav pes seste, portenin alt tarafında bulunan Sol notasından da başlayabilir. Sol notası dizinin karar sesidir ve 1. derece olarak isimlendirilir. Tiz tarafa doğru sırası ile notalar birinci dereceden, sekizinci dereceye kadar isimlendirilir. Oktavı aşan ve 1. derecenin pes tarafında olan notalar, si bemol majör dizisinde olduğu gibi altına veya üstüne çizgi konularak derecelendirilebilir.
Armonik Sol minör Dizisi: Doğal Sol minör dizisinin 7. derecesinin diyez (♯) alarak yarım ses tizleşmesi ile oluşan yeni dizidir. Doğal sol minör dizisindeki Sol (G) - Fa (F) küçük 7'li aralığı, Sol (G) - Fa diyez (F♯) büyük 7'li aralığına dönüşür.
Armonik Sol minör dizisi:
Melodik Sol minör Dizisi: Doğal Sol minör dizisinin 6. ve 7. derecelerinin diyez (♯) alarak yarım ses tizleşmesi ile oluşan yeni dizidir. Çıkıcı dizide, doğal sol minör dizisindeki G (Sol)- Mi bemol (E♭) küçük altılı aralığı, Sol (G) - Mi natural (E♮) büyük altılı aralığına; Sol (G)- Fa (F) küçük 7'li aralığı, Sol (G) - Fa Diyez (F♯) büyük 7'li aralığına dönüşür. İnici dizide diyez alan 6. ve 7. dereceler natural(♮) işareti alarak doğal hallerine dönerler. E bemol notası diyez aldığında yarım ses tiz'leşir ve E natural(♮) haline döner. İnici dizide natural(♮) olan E notasının bemol'e döndüğünü hatırlatmak için, portede, önüne Mi bemol değiştirici işareti konulabilir. 6. derecenin yanında bulunan natural (♮) işareti, mi notasının donanımda olduğu gibi, doğal hali olan Mi bemol notasına dönmesini istemesindendir. Hatırlatma amaçlı konulan değiştirici işaretler, tüm nota yazımlarında karşınıza çıkmayabilir. Donanım dışında notalara konulan değiştirici işaretlerin, değiştirici işaret konulan ölçü içinde geçerli olduğu bilinmelidir.
Çıkıcı ve inici Melodik Sol minör dizisi:
Si Bemol Majör Aralık Çalışmaları (PDF):
Aralıkların duyum etkisi bütün tonlar için birbirine çok benzerdir. Bu yüzden aralıklar önce notaları ile, daha sonra derece numaraları ile okunabilir. Notaların altına derece numaraları eklenebilir. Bütün tonlar için derece numaralarının değişmeyeceği unutulmamalıdır.
Bb majör aralık çalışmaları (PDF):
Yorumlar
Yorum Gönder