Sol Bemol Majör Dizisi
- Sol bemol (G♭) sesinden başlayıp, 3 tam aralık + 1 yarım aralık + 1 tam ses + 3 tam aralık + 1 yarım aralıktan oluşan diziye sol bemol majör dizi denir.Not: 3 tam aralık Gb-Ab-Bb, 1 yarım aralık eklenince Gb-Ab-Bb-Cb, 1 tam ses Cb-Db, 3 tam aralık Db-Eb-F, 1 yarım aralık eklenince Db-Eb-F-Gb.
- Dizide ilk yarım ses aralığı Si bemol (B♭) - Do bemol (C♭), ikinci yarım ses aralığı Fa (F) - Sol bemol (G♭) notalarıdır.
- Sol bemol majör dizi sesleri ile seslerin üzerine kurulan akor'lardan oluşan ve Sol bemol sesinde karar veren şarkılar sol bemol majör ton'undadır.
- Sol bemol majör ton'u, donanımında portede 3. çizgide bulunan si bemol (B♭), 4. aralıkta bulunan mi bemol (E♭), 2. aralıkta bulunan la bemol (A♭), 4. çizgide bulunan Re bemol (D♭), 2. çizgide bulunan Sol bemol (G♭) ve 3. aralıkta bulunan Do bemol (C♭) değiştirici işaretlerini alır.
Piyano üzerinde Sol bemol Majör ve Mi bemol minör dizisi:
Majör diziler, aralarında tam ses bulunan, iki tane tam dörtlü aralıktan oluşurlar. Yukarıdaki resimde Gb-Ab-Bb-Cb notaları "Gb majör tetrakord" olarak isimlendirilir. Gb-Cb aralığı tam 4'lü ses aralığıdır. Db-Eb-F-Gb "Db majör tetrakord" olarak isimlendirilir. Db-Gb aralığı tam 4'lü ses aralığıdır. Alt tetrakord'un Cb sesinde sona erdiği, üst tetrakord'un Db sesinden başladığı resimde görülmelidir. Cb ve Db sesleri arası 1 tam sestir.
Not: Üst tetrakord, Db majör dizisinin ilk dört notasıdır. Sol bemol majör dizisinin içinde, Db majör dizisinin de bulunduğu söylenebilir. Gb majör dizisi Gb-Ab-Bb olarak 1 oktavı aştığında, Db majör dizisinin ilk 6 notasının (Db-Eb-F-Gb-Ab-Bb) Gb majör dizisi içinde bulunduğu görülmelidir. Db majör dizisi donanımda Si bemol (B♭), Mi bemol (E♭), La bemol (A♭), Re bemol (D♭) ve Sol bemol (G♭) değiştirici işareti aldığından, Gb majör dizisi içindeki do bemol notası (C♭), 7. nota olarak Db majör dizisine eklenemez.
Porte üzerinde 1 oktav (8 ses) Sol bemol Majör dizisi:
Gb majör dizisinde Gb notasına göre aralıklar:
Gb-Ab : İkili (1 tam ses)
Gb-Bb : Büyük Üçlü (2 tam ses)
Gb-Cb : Tam dörtlü (2 tam ses + 1 yarım ses)
Gb-Db : Tam Beşli (3 tam ses + 1 yarım ses)
Gb-Eb : Büyük Altılı (4 tam ses + 1 yarım ses)
Gb-F : Yedili (5 tam ses + 1 yarım ses)
Gb-Gb : Sekizli (5 tam ses + 2 yarım ses) (6 tam ses)
Sol bemol majör dizisi, portenin alt tarafında bulunan Sol bemol (G♭) notasından başlar. Bir oktav tiz seste, portede 2. çizgide bulunan Sol bemol (G♭) notasından da başlayabilir. Sol bemol notası dizinin karar sesidir ve 1. derece olarak isimlendirilir. Tiz tarafa doğru sırası ile notalar, birinci dereceden sekizinci dereceye kadar derecelendirilir. Bir oktav tiz tarafta bulunan sol bemol notasının derecesi, üstüne çizgi konularak yine 1. derece olarak isimlendirilebilir. Oktavı aşan dizi dereceleri, üstüne çizgi konularak sırası ile yine 1. , 2., ... derece olarak, 1. derece sol bemol notasının pes tarafında olan dizi dereceleri, pes tarafa doğru altına çizgi konularak 7. , 6. ... olarak isimlendirilebilir.
Doğal Mi Bemol Minör Dizisi
- Sol bemol majör dizisinin, ilgili minör dizisidir. Sol bemol majör dizisinin, pes veya tiz tarafında, 6. derecesi üzerine kurulan dizidir. Pes tarafta bulunan dizinin, Sol bemol notasının 1,5 ses pes tarafında olduğu da söylenebilir.- Mi bemol (E♭) sesinden başlayıp, 2 tam aralık + 1 yarım aralık + 1 tam ses + 2 tam aralık + 1 yarım aralık + 2 tam sesten oluşan diziye mi bemol minör dizi denir.
Not: 2 tam aralık Eb-F, 1 yarım aralık eklenince Eb-F-Gb , 1 tam ses Gb-Ab, 2 tam aralık Ab-Bb, bir yarım aralık eklenince Ab-Bb-Cb, 2 tam ses Cb-Db-Eb.
- Dizide ilk yarım ses aralığı F-Gb, ikinci yarım ses aralığı Bb-Cb notalarıdır.
- Mi bemol minör dizi sesleri ile seslerin üzerine kurulan akor'lardan oluşan ve mi bemol sesinden karar veren şarkılar mi bemol minör ton'undadır.
- Sol bemol majör ton'u ile aynı donanımı kullanır ve si bemol (B♭), mi bemol (E♭), la bemol (A♭), re bemol (D♭), sol bemol (G♭) ile do bemol (C♭) değiştirici işaretlerini alır.
Doğal Mi bemol minör dizisi:
Mi bemol doğal minör dizisinde Eb notasına göre aralıklar:
Eb-F : İkili (1 tam ses)
Eb-Gb : Küçük Üçlü (1 tam ses + 1 yarım ses)
Eb-Ab : Tam dörtlü (2 tam ses + 1 yarım ses)
Eb-Bb : Tam Beşli (3 tam ses + 1 yarım ses)
Eb-Cb : Küçük Altılı (3 tam ses + 2 yarım ses) (4 tam ses)
Eb-Db : Küçük Yedili (5 tam ses)
Eb-Eb : Sekizli (6 tam ses)
Mi bemol minör dizisi, portede 1. çizgide bulunan Mi bemol (E♭) notasından başlar. Mi bemol notası dizinin karar sesidir ve 1. derece olarak isimlendirilir. Tiz tarafa doğru sırası ile notalar birinci dereceden, sekizinci dereceye kadar isimlendirilir. Oktavı aşan ve 1. derecenin pes tarafında olan notalar, sol bemol majör dizisinde olduğu gibi altına veya üstüne çizgi konularak derecelendirilebilir.
Armonik Mi Bemol minör Dizisi: Doğal Mi bemol minör dizisinin 7. derecesinin diyez (♯) alarak yarım ses tizleşmesi ile oluşan yeni dizidir. Doğal mi bemol minör dizisindeki Mi bemol (E♭) - Re bemol (D♭) küçük 7'li aralığı, Mi bemol (E♭) - Re natural (D♮) büyük 7'li aralığına dönüşür.
Armonik Mi bemol minör dizisi:
Melodik Mi Bemol minör Dizisi: Doğal Mi bemol minör dizisinin 6. ve 7. derecelerinin diyez (♯) alarak yarım ses tizleşmesi ile oluşan yeni dizidir. Çıkıcı dizide, doğal mi bemol minör dizisindeki Mi bemol (E♭) - Do bemol (C♭) küçük altılı aralığı, Mi bemol (E♭) - Do natural (C♮) büyük altılı aralığına; Mi bemol (E♭) - Re bemol (D♭) küçük 7'li aralığı, Mi bemol (E♭) - Re natural (D♮) büyük 7'li aralığına dönüşür. İnici dizide diyez alan 6. ve 7. dereceler natural(♮) işareti alarak doğal hallerine dönerler. C bemol notası diyez aldığında yarım ses tiz'leşir ve C natural(♮) haline döner. Aynı şekilde, D bemol notası diyez aldığında yarım ses tiz'leşir ve D natural(♮) haline döner. İnici dizide natural(♮) olan C ve D notalarının bemol'e döndüğünü hatırlatmak için, portede, önlerine C bemol ve D bemol değiştirici işaretleri konulabilir. 6. ve 7. derecenin yanlarında bulunan natural (♮) işareti, do ve re notalarının donanımda olduğu gibi, doğal halleri olan Do bemol ve Re bemol notalarına dönmesini istemesindendir. Hatırlatma amaçlı konulan değiştirici işaretler, tüm nota yazımlarında karşınıza çıkmayabilir. Donanım dışında notalara konulan değiştirici işaretlerin, değiştirici işaret konulan ölçü içinde geçerli olduğu bilinmelidir.
Çıkıcı ve inici Melodik Mi bemol minör dizisi:
Sol Bemol Majör Aralık Çalışmaları (PDF):
Aralıkların duyum etkisi bütün tonlar için birbirine çok benzerdir. Bu yüzden aralıklar önce notaları ile, daha sonra derece numaraları ile okunabilir. Notaların altına derece numaraları eklenebilir. Bütün tonlar için derece numaralarının değişmeyeceği unutulmamalıdır.
Gb majör aralık çalışmaları (PDF):
Yorumlar
Yorum Gönder