Sol Majör Dizisi
- Sol (G) sesinden başlayıp, 3 tam aralık + 1 yarım aralık + 1 tam ses + 3 tam aralık + 1 yarım aralıktan oluşan diziye sol majör dizi denir.Not: 3 tam aralık G-A-B, 1 yarım aralık eklenince G-A-B-C, 1 tam ses C-D, 3 tam aralık D-E-F diyez, 1 yarım aralık eklenince D-E-F diyez-G.
- Dizide ilk yarım ses aralığı Si (B) - Do (C), ikinci yarım ses aralığı Fa diyez (F♯) - Sol (G) notalarıdır.
- Sol majör dizi sesleri ile seslerin üzerine kurulan akor'lardan oluşan ve sol sesinde karar veren şarkılar sol majör ton'undadır.
- Sol majör ton'u, donanımında portede 5. çizgide bulunan Fa diyez (F♯) değiştirici işaretini alır.
Piyano üzerinde Sol Majör ve Mi minör dizisi:
Majör diziler, aralarında tam ses bulunan, iki tane tam dörtlü aralıktan oluşurlar. Yukarıdaki resimde G-A-B-C notaları "G majör tetrakord" olarak isimlendirilir. G-C aralığı tam 4'lü ses aralığıdır. D-E-F diyez-G notaları "D majör tetrakord" olarak isimlendirilir. D-G aralığı tam 4'lü ses aralığıdır. Alt tetrakord'un C sesinde sona erdiği, üst tetrakord'un D sesinden başladığı resimde görülmelidir. C ve D sesleri arası 1 tam sestir.
Not: Üst tetrakord, D majör dizisinin ilk dört notasıdır. G majör dizisinin içinde, D majör dizisinin de bulunduğu söylenebilir. G majör dizisi G-A-B olarak 1 oktavı aştığında, D majör dizisinin ilk 6 notasının (D-E-F diyez-G-A-B) G majör dizisi içinde bulunduğu görülmelidir. D majör dizisi donanımda Do diyez C(♯) değiştirici işareti aldığından, G majör dizisi içindeki natural do notası (C♮), 7. nota olarak D majör dizisine eklenemez.
Porte üzerinde 1 oktav (8 ses) Sol Majör dizisi:
G majör dizisinde G notasına göre aralıklar:
G-A : İkili (1 tam ses)
G-B : Büyük Üçlü (2 tam ses)
G-C : Tam dörtlü (2 tam ses + 1 yarım ses)
G-D : Tam Beşli (3 tam ses + 1 yarım ses)
G-E : Büyük Altılı (4 tam ses + 1 yarım ses)
G-F diyez : Yedili (5 tam ses + 1 yarım ses)
G-G : Sekizli (5 tam ses + 2 yarım ses) (6 tam ses)
Sol majör dizisi, portede 2. çizgide bulunan Sol (G) notasından başlar. Portenin alt tarafında 1 oktav pesinde bulunan Sol notasında da başlayabilir. Sol notası dizinin karar sesidir ve 1. derece olarak isimlendirilir. Tiz tarafa doğru sırası ile notalar, birinci dereceden sekizinci dereceye kadar derecelendirilir. Bir oktav tiz tarafta bulunan sol notasının derecesi, üstüne çizgi konularak yine 1. derece olarak isimlendirilebilir. Oktavı aşan dizi dereceleri, üstüne çizgi konularak sırası ile yine 1. , 2., ... derece olarak, 1. derece sol notasının pes tarafında olan dizi dereceleri, pes tarafa doğru altına çizgi konularak 7. , 6. ... olarak isimlendirilebilir.
Doğal Mi Minör Dizisi
- Sol majör dizisinin, ilgili minör dizisidir. G majör dizisinin, pes veya tiz tarafında, 6. derecesi üzerine kurulan dizidir. Pes tarafta bulunan dizinin, Sol notasının 1,5 ses pes tarafında olduğu da söylenebilir.- Mi (E) sesinden başlayıp, 2 tam aralık + 1 yarım aralık + 1 tam ses + 2 tam aralık + 1 yarım aralık + 2 tam sesten oluşan diziye mi minör dizi denir.
Not: 2 tam aralık E-F diyez, 1 yarım aralık eklenince E-F diyez-G , 1 tam ses G-A, 2 tam aralık A-B, bir yarım aralık eklenince A-B-C, 2 tam ses C-D-E.
- Dizide ilk yarım ses aralığı F diyez-G, ikinci yarım ses aralığı B-C notalarıdır.
- Mi minör dizi sesleri ile seslerin üzerine kurulan akor'lardan oluşan ve mi sesinden karar veren şarkılar mi minör ton'undadır.
- Sol majör ton'u ile aynı donanımı kullanır ve Fa diyez (F♯) değiştirici işaretini alır.
Doğal Mi minör dizisi:
Mi doğal minör dizisinde E notasına göre aralıklar:
E-Fa diyez : İkili (1 tam ses)
E-G : Küçük Üçlü (1 tam ses + 1 yarım ses)
E-A : Tam dörtlü (2 tam ses + 1 yarım ses)
E-B : Tam Beşli (3 tam ses + 1 yarım ses)
E-C : Küçük Altılı (3 tam ses + 2 yarım ses) (4 tam ses)
E-D : Küçük Yedili (5 tam ses)
E-E : Sekizli (6 tam ses)
Mi minör dizisi, portede 1. çizgide bulunan Mi (E) notasından başlar. Bu mi notası dizinin karar sesidir ve 1. derece olarak isimlendirilir. Tiz tarafa doğru sırası ile notalar birinci dereceden, sekizinci dereceye kadar isimlendirilir. Oktavı aşan ve 1. derecenin pes tarafında olan notalar, sol majör dizisinde olduğu gibi altına veya üstüne çizgi konularak derecelendirilebilir.
Armonik Mi minör Dizisi: Doğal Mi minör dizisinin 7. derecesinin diyez (♯) alarak yarım ses tizleşmesi ile oluşan yeni dizidir. Doğal mi minör dizisindeki Mi (E)- Re (D) küçük 7'li aralığı, Mi (E) - Re Diyez (D♯) büyük 7'li aralığına dönüşür.
Armonik Mi minör dizisi:
Melodik Mi minör Dizisi: Doğal Mi minör dizisinin 6. ve 7. derecelerinin diyez (♯) alarak yarım ses tizleşmesi ile oluşan yeni dizidir. Çıkıcı dizide, doğal mi minör dizisindeki Mi (E)- Do (C) küçük altılı aralığı, Mi (E) - Do Diyez (C♯) büyük altılı aralığına; Mi (E)- Re (D) küçük 7'li aralığı, Mi (E) - Re Diyez (D♯) büyük 7'li aralığına dönüşür. İnici dizide diyez alan 6. ve 7. dereceler natural(♮) işareti alarak doğal hallerine dönerler.
Çıkıcı ve inici Melodik Mi minör dizisi:
Sol Majör Aralık Çalışmaları (PDF):
Aralıkların duyum etkisi bütün tonlar için birbirine çok benzerdir. Bu yüzden aralıklar önce notaları ile, daha sonra derece numaraları ile okunabilir. Notaların altına derece numaraları eklenebilir. Bütün tonlar için derece numaralarının değişmeyeceği unutulmamalıdır.
G majör aralık çalışmaları (PDF):
Yorumlar
Yorum Gönder