Majör dizi kalıbı, piyanoda 12 farklı tuş üzerine kurulabilir. Diyez alan donanımlarda 7 ton, bemol alan donanımlarda 7 ton ve değiştirici işaret almayan Do majör tonu ile 15 tondan söz edilebilir. 7 bemol alan Do bemol majör tonu ile 5 diyez alan Si majör tonu piyanoda aynı tuş üzerine kurulur. 6 bemol alan Sol bemol majör tonu ile 6 diyez alan Fa diyez majör tonu piyanoda yine aynı tuş üzerine kurulur. 4 bemol alan Re bemol majör tonu ile 7 diyez alan Do diyez majör tonu piyanoda yine aynı tuş üzerine kurulur.
Bemol (♭) ve Diyez (♯) Sırası
Bemol tonların donanımına yazılan değiştirici işaretler Si - Mi - La - Re - Sol - Do - Fa, Diyez tonların donanımına yazılan değiştirici işaretler ise Fa - Do - Sol - Re - La - Mi - Si sırası ile sıralanırlar. İki sıra incelendiğinde Bemol ile Diyez değiştirici işaretlerinin birbirlerine ters olarak sıralandığı görülür.
Aşağıdaki resimde:
Do Majör Tonu :
Do majör tonu donanımda değiştirici işaret almaz ve diyez tonlardan kabul edilir.
Sol Majör Tonu :
Sol majör tonu donanımda Fa# (F♯) değiştirici işareti alır. Diyez sırasında 1. sırada olan Fa# (F♯) notasının yarım ses tizinde sol (G) notası bulunur.
Re Majör Tonu :
Re majör tonu donanımda Fa# (F♯) ve Do# (C♯) değiştirici işaretlerini alır. Diyez sırasında 2. sırada olan Do# (C♯) notasının yarım ses tizinde re (D) notası bulunur.
La Majör, Mi Majör ve Si Majör Tonları:
La Majör Tonu :
La majör tonu donanımda Fa# (F♯), Do# (C♯) ve Sol# (G♯) değiştirici işaretlerini alır. Diyez sırasında 3. sırada olan Sol# (G♯) notasının yarım ses tizinde la (A) notası bulunur.
Mi Majör Tonu :
Mi majör tonu donanımda Fa# (F♯), Do# (C♯), Sol# (G♯) ve Re# (D♯) değiştirici işaretlerini alır. Diyez sırasında 4. sırada olan Re# (D♯) notasının yarım ses tizinde mi (E) notası bulunur.
Si Majör Tonu :
Si majör tonu donanımda Fa# (F♯), Do# (C♯), Sol# (G♯), Re# (D♯) ve La# (A♯) değiştirici işaretlerini alır. Diyez sırasında 5. sırada olan La# (A♯) notasının yarım ses tizinde si (B) notası bulunur.
Fa Diyez Majör ve Do Diyez Tonları:
Fa Diyez Majör Tonu :
Fa diyez majör tonu donanımda Fa# (F♯), Do# (C♯), Sol# (G♯), Re# (D♯), La# (A♯) ve Mi# (E♯) değiştirici işaretlerini alır. Mi# (E♯) notası ile Fa (F) notası piyanoda aynı tuşta gösterilir. Diyez sırasında 6. sırada olan Mi# (E♯) notasının yarım ses tizinde fa diyez (F♯) notası bulunur.
Do Diyez Majör Tonu :
Do diyez majör tonu donanımda Fa# (F♯), Do# (C♯), Sol# (G♯), Re# (D♯), La# (A♯), Mi# (E♯) ve Si# (B♯) değiştirici işaretlerini alır. Si# (B♯) notası ile Do (C) notası piyanoda aynı tuşta gösterilir. Diyez sırasında 7. sırada olan Si# (B♯) notasının yarım ses tizinde do diyez (C♯) notası bulunur.
Fa Majör Tonu :
Fa majör tonu donanımda Si bemol (B♭) değiştirici işaretini alır. Bemol sırasında 1. sırada olan Si bemol (B♭) notasının öncesinde nota bulunmaz. Beşliler çemberindeki, bemol tonlarda ilk sırada bulunan Fa majör tonu ezbere bilinmelidir.
Si Bemol Majör Tonu :
Si bemol majör tonu donanımda Si bemol (B♭) ve Mi bemol (E♭) değiştirici işaretlerini alır. Bemol sırasında 2. sırada olan Mi bemol (E♭) notasından önce Si bemol (B♭) notası bulunur.
Mi Bemol Majör Tonu :
Mi bemol majör tonu donanımda Si bemol (B♭), Mi bemol (E♭) ve La bemol (A♭) değiştirici işaretlerini alır. Bemol sırasında 3. sırada olan La bemol (A♭) notasından önce Mi bemol (E♭) notası bulunur.
La Bemol Majör ve Re Bemol Majör Tonları:
La Bemol Majör Tonu :
La bemol majör tonu donanımda Si bemol (B♭), Mi bemol (E♭), La bemol (A♭) ve Re bemol (D♭) değiştirici işaretlerini alır. Bemol sırasında 4. sırada olan Re bemol (D♭) notasından önce La bemol (A♭) notası bulunur.
Re Bemol Majör Tonu :
Re bemol majör tonu donanımda Si bemol (B♭), Mi bemol (E♭), La bemol (A♭), Re bemol (D♭) ve Sol bemol (G♭) değiştirici işaretlerini alır. Bemol sırasında 5. sırada olan Sol bemol (G♭) notasından önce Re bemol (D♭) notası bulunur.
Sol Bemol Majör ve Do Bemol Majör Tonları:
Sol Bemol Majör Tonu :
Sol bemol majör tonu donanımda Si bemol (B♭), Mi bemol (E♭), La bemol (A♭), Re bemol (D♭), Sol bemol (G♭) ve Do bemol (C♭) değiştirici işaretlerini alır. Bemol sırasında 6. sırada olan Do bemol (C♭) notasından önce Sol bemol (G♭) notası bulunur.
Do Bemol Majör Tonu :
Do bemol majör tonu donanımda Si bemol (B♭), Mi bemol (E♭), La bemol (A♭), Re bemol (D♭), Sol bemol (G♭), Do bemol (C♭) ve Fa bemol (F♭) değiştirici işaretlerini alır. Bemol sırasında 7. sırada olan Fa bemol (F♭) notasından önce Do bemol (C♭) notası bulunur. Piyano üzerinde Do bemol (C♭) ve Si (B) notaları aynı tuşta gösterilir.
Bemol (♭) ve Diyez (♯) Sırası
Bemol tonların donanımına yazılan değiştirici işaretler Si - Mi - La - Re - Sol - Do - Fa, Diyez tonların donanımına yazılan değiştirici işaretler ise Fa - Do - Sol - Re - La - Mi - Si sırası ile sıralanırlar. İki sıra incelendiğinde Bemol ile Diyez değiştirici işaretlerinin birbirlerine ters olarak sıralandığı görülür.
Beşliler Çemberi
Diyez tonlar Do majör tonundan aldıkları diyez (♯) sayısına göre sıralandıklarında, tam 5'li ses aralığı ile sıralanırlar. Bemol tonlar da Do bemol tonundan aldıkları bemol (♭) sayısına göre ters sıra ile tam 5'li ses aralığı ile sıralanırlar. Aldıkları değiştirici işaretlere göre bir çember etrafında sıralanan bemol ve diyez tonlar Beşliler Çemberini oluştururlar.Aşağıdaki resimde:
- Çemberin dış tarafında diyez (♯) alan tonlar
- Çemberin iç tarafında bemol (♭) alan tonlar
- Tonların yanında bulunan sayılar aldıkları diyez veya bemol sayılarını
- Çemberin ortasında ok yönlerinde bemol ve diyez sıraları ifade edilmiştir.
Diyez Alan Tonlar
Donanımda diyez alan bir şarkının tonunu bulmak için;- Kaç diyez aldığına bakılır
- Diyez sırasına göre hangi nota olduğuna bakılır
- Notanın çıkıcı yönde küçük ikili ses aralığındaki nota (yarım ses tizi) tonu ifade eder.
Do Majör Tonu :
Do majör tonu donanımda değiştirici işaret almaz ve diyez tonlardan kabul edilir.
Sol Majör Tonu :
Sol majör tonu donanımda Fa# (F♯) değiştirici işareti alır. Diyez sırasında 1. sırada olan Fa# (F♯) notasının yarım ses tizinde sol (G) notası bulunur.
Re Majör Tonu :
Re majör tonu donanımda Fa# (F♯) ve Do# (C♯) değiştirici işaretlerini alır. Diyez sırasında 2. sırada olan Do# (C♯) notasının yarım ses tizinde re (D) notası bulunur.
La Majör, Mi Majör ve Si Majör Tonları:
La Majör Tonu :
La majör tonu donanımda Fa# (F♯), Do# (C♯) ve Sol# (G♯) değiştirici işaretlerini alır. Diyez sırasında 3. sırada olan Sol# (G♯) notasının yarım ses tizinde la (A) notası bulunur.
Mi Majör Tonu :
Mi majör tonu donanımda Fa# (F♯), Do# (C♯), Sol# (G♯) ve Re# (D♯) değiştirici işaretlerini alır. Diyez sırasında 4. sırada olan Re# (D♯) notasının yarım ses tizinde mi (E) notası bulunur.
Si Majör Tonu :
Si majör tonu donanımda Fa# (F♯), Do# (C♯), Sol# (G♯), Re# (D♯) ve La# (A♯) değiştirici işaretlerini alır. Diyez sırasında 5. sırada olan La# (A♯) notasının yarım ses tizinde si (B) notası bulunur.
Fa Diyez Majör ve Do Diyez Tonları:
Fa Diyez Majör Tonu :
Fa diyez majör tonu donanımda Fa# (F♯), Do# (C♯), Sol# (G♯), Re# (D♯), La# (A♯) ve Mi# (E♯) değiştirici işaretlerini alır. Mi# (E♯) notası ile Fa (F) notası piyanoda aynı tuşta gösterilir. Diyez sırasında 6. sırada olan Mi# (E♯) notasının yarım ses tizinde fa diyez (F♯) notası bulunur.
Do Diyez Majör Tonu :
Do diyez majör tonu donanımda Fa# (F♯), Do# (C♯), Sol# (G♯), Re# (D♯), La# (A♯), Mi# (E♯) ve Si# (B♯) değiştirici işaretlerini alır. Si# (B♯) notası ile Do (C) notası piyanoda aynı tuşta gösterilir. Diyez sırasında 7. sırada olan Si# (B♯) notasının yarım ses tizinde do diyez (C♯) notası bulunur.
Bemol Alan Tonlar
Donanımda bemol alan bir şarkının tonunu bulmak için;- Kaç bemol aldığına bakılır
- Bemol sırasına göre hangi nota olduğuna bakılır
- Bir önceki nota tonu ifade eder.
Fa Majör Tonu :
Fa majör tonu donanımda Si bemol (B♭) değiştirici işaretini alır. Bemol sırasında 1. sırada olan Si bemol (B♭) notasının öncesinde nota bulunmaz. Beşliler çemberindeki, bemol tonlarda ilk sırada bulunan Fa majör tonu ezbere bilinmelidir.
Si Bemol Majör Tonu :
Si bemol majör tonu donanımda Si bemol (B♭) ve Mi bemol (E♭) değiştirici işaretlerini alır. Bemol sırasında 2. sırada olan Mi bemol (E♭) notasından önce Si bemol (B♭) notası bulunur.
Mi Bemol Majör Tonu :
Mi bemol majör tonu donanımda Si bemol (B♭), Mi bemol (E♭) ve La bemol (A♭) değiştirici işaretlerini alır. Bemol sırasında 3. sırada olan La bemol (A♭) notasından önce Mi bemol (E♭) notası bulunur.
La Bemol Majör ve Re Bemol Majör Tonları:
La Bemol Majör Tonu :
La bemol majör tonu donanımda Si bemol (B♭), Mi bemol (E♭), La bemol (A♭) ve Re bemol (D♭) değiştirici işaretlerini alır. Bemol sırasında 4. sırada olan Re bemol (D♭) notasından önce La bemol (A♭) notası bulunur.
Re Bemol Majör Tonu :
Re bemol majör tonu donanımda Si bemol (B♭), Mi bemol (E♭), La bemol (A♭), Re bemol (D♭) ve Sol bemol (G♭) değiştirici işaretlerini alır. Bemol sırasında 5. sırada olan Sol bemol (G♭) notasından önce Re bemol (D♭) notası bulunur.
Sol Bemol Majör ve Do Bemol Majör Tonları:
Sol Bemol Majör Tonu :
Sol bemol majör tonu donanımda Si bemol (B♭), Mi bemol (E♭), La bemol (A♭), Re bemol (D♭), Sol bemol (G♭) ve Do bemol (C♭) değiştirici işaretlerini alır. Bemol sırasında 6. sırada olan Do bemol (C♭) notasından önce Sol bemol (G♭) notası bulunur.
Do Bemol Majör Tonu :
Do bemol majör tonu donanımda Si bemol (B♭), Mi bemol (E♭), La bemol (A♭), Re bemol (D♭), Sol bemol (G♭), Do bemol (C♭) ve Fa bemol (F♭) değiştirici işaretlerini alır. Bemol sırasında 7. sırada olan Fa bemol (F♭) notasından önce Do bemol (C♭) notası bulunur. Piyano üzerinde Do bemol (C♭) ve Si (B) notaları aynı tuşta gösterilir.
Yorumlar
Yorum Gönder